میدان به فضایی گفته میشود که در میانه ساختارهای معماری شکل میگیرد. این فضا در طول تاریخ تکامل شهرسازی و نسبت به ضرورتهای موجود زمان و مکان شکلگیری، کاربریهای متفاوتی داشته است و در گذشته بیشتر فعالیتهای اقتصادی و عملکردهای گوناگون حکومتی و اجتماعی در این فضای روباز انجام میگرفته است.
شهرهای با سابقه تاریخی، دارای میدانهای معروفی هستند که جزئی از خاطرات مردم و هویت تاریخی این شهرها به شمار میروند. بناهایی که میدان را احاطه میکنند نسبت به شرایط به وجود آمدن میدان دارای ویژگیهایی هستند که این ویژگیها تنوع میدان را موجب میشود:
• جایگیری یک ساختمان مهم نظیر کاخ سلطنتی در یک جانب و فضای باز مقابل آن که به منظور بهرهبرداریهای خاص ایجاد میشود (میدان ارگ تهران)
• فضای محصور از سه جانب که ضلع چهارم آن باز است و خیابان یا معابری از مقابل آن میگذرد (سبزه میدان در تهران)
• قرارگیری چند فضای معماری که کاربریهای متفاوت ولی مکمل و مرتبط با یکدیگر دارند و کالبد مشترکی را ایجاد میکنند و از طرحی منظم و هماهنگ برخوردارند نیز نوعی دیگر از میدان را به وجود میآورند که از معروفترین این گونه میدانها در جهان میتوان به میدان «سنمارکو» در ایتالیا، میدان «مایور»، در اسپانیا و میدان امام (نقش جهان) در ایران اشاره کرد.
ترکیب ساختمانهایی با عملکرد متفاوت در اطراف یک میدان نمایانگر آن است که سعی بر گردآوری شهروندان در یک فضای عمومی و تقویت روابط اجتماعی از بیشترین اهمیت در طراحی این میدان برخوردار بوده است.
ادامه مطلب